Józef Mackiewicz – jeden z największych polskich pisarzy i intelektualistów w czołówce najbardziej zapomnianych, niedrukowanych! Grzegorz Eberhardt odkrywa przyczyny tego paradoksu, wykonując benedyktyńską pracę: przekopując krajowe i zagraniczne archiwa, korespondując z czołowymi postaciami minionych dziesięcioleci, konfrontując świadectwa, prowadząc wręcz swoje własne śledztwo. Sięga po materiały nigdy dotąd niepublikowane. Powoli wchodzi w niejako osobisty kontakt z nieżyjącym już autorem "Nie trzeba głośno mówić". I jak on, narazi się zapewne wielu przeciwnikom niewygodnej prawdy.
Fascynujący obraz minionego wieku, prezentowany w tej książce, odbiega od popularnych, a fałszywych na ogół opinii, ale na pewno bliski jest temu, który prezentował sam Józef Mackiewicz. Książka imponuje wielością planów, szerokością spojrzenia, uderzającym prawdą, niebanalnym obrazem niedawnej (ale i niezakończonej) przeszłości. Jest tu i PRL, z jego życiem intelektualnym, ukazany bez różowych okularów sentymentu. Niezwykle interesujące są opisy Wilna pod kolejnymi okupacjami: litewską, sowiecką i niemiecką. Bardzo ciekawie, żywo i dynamicznie odmalowane są polskie środowiska emigracyjne (w tym "Kultura", "Wolna Europa", "Wiadomości"), z całą ich różnorodnością, ideowymi sporami, wielkością, ale i hańbą.
Grzegorz Eberhardt udziela odpowiedzi, dlaczego naoczny "świadek Katynia" przez kilkadziesiąt lat żył w nędzy, a dziś pozostaje postacią tak bardzo nieznaną, ale z pewnością odpowiedź ta nie spodoba się bardzo wielu osobom. Książka jest bardzo odległa od politycznej poprawności.
Pasjonujące dzieło, pisane zresztą z pasją, z imponującą panoramą historyczną i geograficzną. Walory książki uwydatnia daleki od sztampy layout.
Książka nominowana do Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza oraz do Nagrody im. Oskara Haleckiego, kolejnej edycji konkursu Książki Historycznej Roku 2009.
Recenzja Rozmowa z autorem w Polskim Radiu
Grzegorz Eberhardt, Pisarz dla dorosłych. Opowieść o Józefie Mackiewiczu. "Lena"/Stowarzyszenie "Solidarność Walcząca", Wrocław 2008. 773 s., indeks nazwisk, bibliografia, liczne przypisy,
format B5 (24,5x17,2 cm), oprawa miękka ze skrzydełkami,
ISBN 978-83-919164-3-8
Cena detaliczna: 69,00 zł (wraz z kosztami wysyłki)
Słowa kluczowe: Józef Mackiewicz, literatura, XX w., komunizm, polityka, Katyń, AK, Kresy, emigracja, Litwa, "Kultura", RWE, "Kontra"
Zamówienia można składać:
tel. 0603 96 46 39,
e-mail: wydawnictwo-lena@wp.pl
Fragment przedmowy Macieja Rybińskiego:
Anatema, jaka została nałożona na Józefa Mackiewicza przez komunistów, obowiązuje do dziś. Być może nie jest to najstosowniejsze porównanie, ale nasuwa się jednak z całą mocą - w wolnej Polsce, za sprawą wielu środowisk, Józef Mackiewicz dzieli los lustracji. Nawet zmarły jest groźny dla żywych, bo daje świadectwo ich intelektualnego upadku i moralnego zaprzaństwa. Nie przez fakty z życiorysów, ale przez coś głębszego. Przez uświadamianie czytelnikom, że było możliwe jasne rozeznanie istoty komunizmu i nieukładanie się z nim w imię pragmatycznych celów za cenę integralności moralnej. Takich postaw się nie wybacza. Dlatego nawet ci, którzy przypominają Mackiewicza, zafascynowani jego niezwykłym talentem, roztaczają jednak wokół jego osoby atmosferę pewnej dwuznaczności.
Książka Grzegorza Eberhardta, którą macie Państwo przed sobą, jest klinicznym zapisem manipulacji, jakim podlega życie i pisarstwo Józefa Mackiewicza. I w kraju, i na emigracji. Jest katalogiem wszystkich przekłamań, przeinaczeń, kłamstw i niedomówień, składających się na sylwetkę pisarza, jaka dostępna jest opinii publicznej. I zarazem jest też, mimochodem, bo nie to było celem Eberhardta, opisem losu wielkiego pisarza, wyzutego z rzeczy dla każdego twórcy najważniejszej. Z istnienia w obiegu społecznym swojego kręgu kulturowego.
Czytałem tę książkę z wielkim podziwem dla jej autora, dla jego benedyktyńskiej dokładności, dociekliwości, cierpliwości w wyszukiwaniu materiałów źródłowych, pomysłowości w docieraniu do świadectw i świadków. Mało który pisarz znalazł po latach tak rzetelnego i odkrywczego badacza swego dzieła i życia, jak zdarzyło się to, dzięki Eberhardtowi, Józefowi Mackiewiczowi. Możemy to spokojnie uznać za objaw późnej, ale jednak istniejącej, ziemskiej sprawiedliwości.
Książka Eberhardta, mimo że poświęcona Józefowi Mackiewiczowi, nie jest jednak książką o Mackiewiczu. I w tym, paradoksalnie, upatruję jej największej wartości. Jest to książka o Polsce i Polakach, o zbiorowości połączonej językiem i kulturą, o jej zaletach i wadach. O krętactwie, bezinteresownej zawiści, kłamstwach upozowanych na szlachetność i o wielkiej, nieprzemijającej sztuce, uprawianej w polskim piekle - o ściąganiu w dół każdego, kto wyrósł ponad innych. I to nie jest pamflet, w którym autor rozdaje łatwe razy i wystawia lekkomyślne cenzurki, jak czyniono to w aurze autorytetu moralnego z Mackiewiczem. To jest głos udokumentowanych faktów.
Zdumiało mnie, jak wiele osób występujących w tej książce poznałem osobiście. Przeraziło, jak mało o nich wiedziałem i jak powierzchowne miałem opinie. To, że skłaniam się raczej by wierzyć świadectwom przytaczanym przez Eberhardta niż własnym opiniom towarzyskim, jest chyba największym komplementem, jakim można obdarzyć twórcę literatury faktu.
